Afedersiniz ile Pardon Arasındaki Farklar

Ciddi farklar var aslında ikisi arasında. Yani ‘aferdersiniz’ ile ‘pardon’ arasında.

Afedersiniz tamı tamına 5 heceden oluşur. Pardon ise sadece 2 heceden. Daha kolaydır söylemesi ‘pardon’u. Diğer yandan ‘afedersiniz’ demek için en az 1 saniye daha fazla zaman gerekir. Zaman, ki içinde bulunduğumuz dönemde en çok ihtiyacını hissettiğimiz fakat bir türlü sahip olamadığımız olgu, şey.

Birine çarptığınızda hiç durmadan devam edip yürüyebilirsiniz. O sırada ‘pardon’ dersiniz, olur biter. Yüzüne dahi bakmanız gerekmez. Genelde bakmazsınız da. İçtenlik yoktur. En azından benim şimdiye kadarki deneyimlerime göre böyle. Bir şey demiş olmak için insanlar ‘pardon’ diyor. Suratından ya da hareketlerinden gerçekten özür dilediğine ya da yaptığını yaptığı için pişman olduğuna dair bir emare yoktur.

Fakat ‘afedersiniz’ demek için en az bir an durup bu kelimeyi söylemek, sonrasında ilerlemek gerekir. Kelimenin yapısı gereği biraz daha uzun kalırsınız o noktada ve yaptığınız için üzüntü de barındırır içinde.

‘Afedersiniz’ demek daha çok zaman ve düşünce gerektiren bir kelimedir. Çünkü içinde hem kibarlık bulunduran ‘siz’ hitabı vardır, hem de bir fiil vardır: Af etmek. Yanlış yaptığınız bir hareketten dolayı af isteyebilir bir insan. Başka türlü değil. Ya da yol istemek için kullanılabilir bu cümle. Evet, cümle. Çünkü ‘afedersiniz’ aynı zamanda bir cümledir. Sadece fiilden oluşan bir cümle, ama işin sonunda bir cümledir. ‘Pardon’ ise sadece bir kelimedir. Bir ünlem kelimesi sadece. Daha fazlası değil.

‘Afedersiniz’ Türkçe bir cümledir. ‘Pardon’ ise yabancı, Fransızca kökenli bir kelimedir. İsim diye geçiyor TDK sözlüğünde.

Tüm bunları niye yazdığıma gelince, aslında gayet basit: Kibar olmak, tanımadığımız insanlara karşı nazik olmak gerektirir ‘afedersiniz’ kelimesi. ‘Afedersiniz’ diyen bir insan zaten nispeten kibar ve nazik bir insandır. Çünkü kullandığı kelime/cümle ile karşısındakine hayatından en az 2 saniye, belki de daha fazla zaman ayırmış olur. ‘Pardon’ diyen ise bunu düşünecek nezakete sahip değildir. Daha doğrusu bunun o kadar da önemli olduğunu düşünmez. ‘Pardon’ kelimesini kullanan insanların hepsinin kaba insanlar olduğu çıkarımında bulunmuyorum burada tabii ki. Sadece ‘afedersiniz’ diyen bir insan kadar kibar ve düşünceli ve nazik bir insan olmadığını belirtmek istiyorum.

Bu yazıyı okuduktan sonra bence siz de dilimize daha uygun, daha Türkçe olan bu cümleyi kullanın af dilediğinizde ya da sadece yol istemek için bile olsa. Kullanalım, kullandıralım.

Not: Bu yazının ilk hali 13 Mayız 2015’te blogumda yayınlanmıştı: Ufak birkaç değişiklik ile tekrar yayınlıyorum.